
Покровскайга наука кандидата Афанасий Николаев “Саха в XVll-XX вв.” кинигэтин билиһиннэрии бибилэтиэкэҕэ буолла
28.01.2023 21:08 Ханалас
Бу Сахабыт сирин историятын кэрчик кэмин кэпсиир саҥа кинигэ “Сахавэй” ХЭТ салайааччыта Эдуард Романов сакааһынан уонна үбүлээһининэн, ону сэргэ “Арктик-Капитал” ХЭТ генеральнай дириэктэрэ Матвей Евсеев көмөтүнэн күн сирин көрдө. Историк Афанасий Николаевы биһиги “Саха кэпсээбэт кистэлэҥэ”, “Сталин Маршал Победы” диэн инники тахсыбыт кинигэлэринэн билэбит. Бу сырыыга ааптар Саха сирэ Россияны кытары сыһыаннаһыыларын кэрчик кэмин үөрэтэн, чинчийэн суруйбутун сэргии билистибит. Биһиги урукку өттүгэр сахалар Хотугу муустаах акыйаантан былыргы Кытай сиригэр тиийэ баһылаан олорбуппутун,оччолорго даҕаны прогрессивнай өйдөөх-санаалаах дьоннордоох эбиппитин, Саха сирин судаарыстыбаннаһын, төһө да аҕыйах ахсааннаах нэһилиэнньэлээх буолларбыт, дьоһун дьоммут дьулуурдаахтык турууласпыттарын, сэбиэскэй былаас иннинэ экэниэмикэбит хайдах салаллан олорбутун, кэлин промышленность балысханнык сайдыытын ырытан суруйбута киһини толкуйдатар. Көрсүһүүнү улуустааҕы бибилэтиэкэ үлэһитэ Александра Новоприезжая салайан ыытта.
Афанасий Данилов Сахабыт сирэ урукку кэмҥэ хайдах дьаһанан олорбутун, Российскай империя бу хотугу сири чинчийиигэ экпедицияларын, онно саха күүстээх-уохтаах, мындыр дьоно сирдьиттэринэн сылдьыыларын, саха баайдара атынан, аһынан-үөлүнэн көмөлөрүн, чулуу тойотторо ыраахтааҕыларга тиийиилэрин, дьоннорун туһугар ситиһиилэрдээх туруорсууларын, саха судаарыстыбаннаһа уһун суолун о.д.а. хайдах чинчийэн кинигэтигэр киллэрбитин, инники сайдыыга бэйэтин санааларын үллэһиннэ. Аһаҕас кэпсэтиигэ элбэх киһи кытынна, салгыы хайдах дьаһанан, бэйэни хааччынан, сайдан олорорго санаатын эттэ. Ол курдук Төхтүртэн кыраайы үөрэтээччи төрдүнү-ууһу билиигэ төрүччүнү сыныйан үөрэтэргэ ыҥырда.
Покровскайтан милиция бэтэрээнэ Валерий Федоров репрессия кэмин, итэҕэл сомоҕолуур күүһүн туһунан тыл эттэ. Итини сэргэ бибилэтиэкэрдэр Валентина Колесова, Александра Алексеева, норуодунай суруйааччы Павел Харитонов-Ойуку, сир кэмитиэтин бэтэрээн-үлэһитэ Семен Федоров о.д.а.санааларын үллэһиннилэр, кинигэ ааптарыгар боппуруостарын биэрдилэр. Суруйааччыны кытары көрсүһүү сэргэхтик уонна икки өттүттэн туһалаахтык ааста. Хаҥаластар Афанасий Николаевка өссө даҕаны историяҕа сыһыаннаах саҥа кинигэлэри таһаара турарыгар,саҥа бырайыактара ситиһиилээх буолалларыгар, көрсүһүүгэ кэлбитигэр махтанан туран ситиһиилэри баҕардылар, инникитин даҕаны сибээспит быстыбатын диэн астынан тарҕастылар. Саҥа кинигэ ис хоһоонунунан санаабытын кэлин холкутуйдахпытына, тэрээһин аҕыйаатаҕына, хаһыаппытыгар суруйуохпут.