Туйгууна-Валерия Львова: “Туойунан дьарык киhи тулуурун, дьаныарын эрчийэр”
25.05.2021 13:44 Сунтаар сонуннара
Хааччах миэрэтин тутуһан өссө биир үөрэх дьыла түмүктэнэн эрэр. Оскуоланы, оҕо саадын бүтэрээччилэр барахсаттар олох киэҥ аартыгар үктэнэллэригэр урукку курдук банкет, айылҕаҕа тахсыы тэриллибэт, дьоннорун, учууталларын алгыстарын истибэккэ «тэйиччиттэн» эбэтэр чөкө бэйэлэрэ бүтэрэргэ күһэллэллэр.
Хас биирдии оскуоланы бүтэрээччи бэйэ-бэйэтигэр хатыламмат, маарыҥнаспат туохха эрэ дьоҕурдаах, талааннаах буолар. Бүгүҥҥү кэпсиир ыччатым Сунтаардааҕы политехническай лиссиэй 11 «б» кылааһын үөрэнээччитэ Туйгууна-Валерия Львова. Кини оскуоланы сэргэ эбии үөрэхтээһиҥҥэ туойунан умсугуйан туран дьарыктанан кэллэ. Айылҕа матырыйаалын таба туһанан кэрэ бэйэлээх оҥоһуктары айан-тутан таһаарар. Кэрэни кэрэхсээбитинэн кэлбит сэмэй кыысчаан бэҕэһээ эрэ курдук бэһис кылааска киирбитэ. Айар-тутар, толкуйдуур дьарык сэттэ сыла биллибэккэ ааһан, билигин номнуо 11-с кылааһы бүтэрэр.
Үөрэнээччитин туһунан лиссиэй эбии үөрэхтээһинин педагога Диана Вячеславовна Иванова билиһиннэрэр:
– Айылҕаттан талааннаах үөрэнээччилэрбиттэн биирдэстэрэ Львова Туйгууна-Валерия быйыл олох киэҥ аартыгар үктэнэр долгутуулаах сыла. Туйгууна лиссиэйгэ Күндэйэттэн кэлэн үөрэнэ киириэҕиттэн мин туойунан уһуйааммар дьарыктанан саҕалаабыта. Аан бастакы күнүттэн үлэлиир дьоҕурдааҕа тута биллибитэ. Туой кини илиитигэр киирэн бэрт түргэнник оннун булар курдук буолааччы. Аныгы кэм оҕото эрээри, олус сүрэхтээх, дьаныардаах, ис сүрэҕиттэн кыһаллар. Туруоруммут сыалын ситиһэн баран төннөр үчүгэй хаачыстыбалаах, үөрэҕэр туйгун, элбэх олимпиада кыайыылааҕа. Сороҕор бэйэбэр майгыннатан ылабын. Элбэх саҥата суох, айар-тутар дьоҕурдаах ураты көрүүлээх, хас биирдии уруһуйа ураты кэрэ, дьоһуннаах эргиччи талааннаах кыыс. “Junior skills” өрөспүүбүлүкэтээҕи күрэскэ аан маҥнайгы кыттыытыгар 6-с кылааска тута бастаан кэлбитэ. Учууталга саамай үрдүк үөрүү – үөрэтэр оҕотун ситиһиитэ буолар. Оҕобор баҕарыам этэ бу курдук эрчимнээхтик олох устун айаннаан иһэригэр, айымньылаах үлэтинэн дьарыктана сылдьарыгар, Сахабыт сирин, Сунтаарын улууһун ааттата турар ыччаттартан биирдэстэрэ буолуо диэн эрэнэбин.
Оскуола кэрэ кэмнэрин түмүктүүр долгутуулаах кэмҥэ сылдьар Туйгууна үөрэнэн кэлбит сылларын, таптыыр дьарыгын туһунан санаатын бу курдук үллэстэр:
– Лиссиэйгэ 2014 с. 5-с кылааска киирэрбэр “Ай-Сатаа” технопарканан, кузницанан, мастарыскыайынан экскурсиялаппыттара. Ол сылдьан “Керамика” анал кууруһун тута сэргии көрбүтүм: оҕолор үлэлиир кабинеттара, инчэҕэй туой, сир сыта уоскутар ураты эйгэлээҕэ кэрэхсэппитэ. Туойунан улаханнык дьарыгырар соругум суох этэ. Ол эрэн сылтан сыл аайы бу дьарыкка эппиэтинэhим улаатан испитэ. Керамиканан дьарык киhи тулуурун, дьаныарын, сүрэҕин эрчийэр. Үлэлиир кэмҥэр оҥоhугуҥ тостор, быстар, хайдар, оhоххо буhа туран алдьанар кыаҕа өссө үрдүүр, онон холку майгылаах, ыарахаттары сөпкө ылынар киhи буолуохха наада. Билигин оскуола кэннэ элбэх сыал-сорук турар, ол тухары туойбун өттүкпэр табаарыс гына сылдьыам диэн эрэнэ саныыбын.
Оҕо туохха дьоҕурдааҕын кэмигэр таба көрөн сайыннарыыга төрөппүт сүҥкэн оруоллаах.Туйгууна ийэтэ Валентина Германовна Николаева эбии үөрэхтээһин түмүктэрин туһунан маннык кэпсиир:
– Мин оҕом Диана Вячеславовна дьарыгын маҥнайгы күннэриттэн аһара сэргээбитэ. Манна үөрэнэн, дьарыктанан оҕо ускуустубаны ордук сыаналыыр буолар дии саныыбын. Бу сэттэ сыл тухары биир да дьарыгы көтүппэккэ, араас таһымнаах куоҥкурустарга кыттан, бириистээх миэстэлэргэ тиксэн үөрүүтэ муҥура суох. Оҕо бэйэтин холонон элбэҕи билэн-көрөн сайдар. Диана Вячеславовна бэйэтэ даҕаны үтүө сырдык майгытынан оҕолору бэйэтигэр тардан, сырдыкка-кэрэҕэ уһуйара кэрэхсэбиллээх.
Оҕо оскуола предметтэригэр эрэ буолбакка бэйэтэ сэҥээрэн эбии дьарыктарга кыһаллан туран үөрэнэрэ киниэхэ бэйэтигэр элбэҕи биэрэн үгүс уопут буолар. Валерия-Туйгууна бу сыллар тухары ситиһиитэ аҕыйаҕа суох, олортон холобур: “WorldSkills Russia” өрөспүүбүлүкэтээҕи куоҥкуруска ситиһиилэрэ – 2016 с., 2017 с. – бастакы миэстэ. 2019 с.тохсунньуга уонна кулун тутарга – бастакы миэстэ; “Радуга Севера” быыстапка-куоҥкуруска – 2016 с. – I, 2017 – II миэстэ, 2018с. – III, өрөспүүбүлүкэҕэ 2020 с. I истиэпэннээх диплом, «Инники хардыы» НПК-ҕа 2016 с. – II миэстэ. Норуоттар икки ардыларынааҕы XVIII “Талантливые дети” куоҥкуруска 2016 с. – I миэстэ, “Сказ о вечном” дьоҕус-скульптураҕа «Лучшая работа по теме экология” анал аат. 2021 с. IV “Рисуем все” өрөспүүбүлүкэ олимпиадатыгар “Скульптура” хайысхатыгар II истиэпэннээх диплом. “Добун түһүлгэ” өрөспүүбүлүкэ күрэһигэр прикладной хайысхаҕа Гран-при хаһаайката.
Бу курдук оскуола умнуллубат сылларыгар талааны таһааран сөбүлүүр дьарыгын ыһыктыбакка Туйгууна быйыл экономика салаатыгар туттарсар соруктаах. Эдэр киһиэхэ ситиһиини, сайдыыны баҕарабыт!
