Үөһээ Бүлүү улууһун Оҥхой нэһ. Өксөкүлээх Өлөксөй сэргэлэрин сөргүтүү
Алаас Уолун дневнигиттэн. 2015c. алтынньы 15 күнэ.
Бу ый 3-c күнүгэр Үөһээ Бүлүү улууһун Оҥхой нэһилиэгэр, ону тэҥэ, омуна суох эттэххэ, бүттүүн Саха Республикатыгар биир бэлиэ күнүнэн буолла. Ол курдук мин аҕабын кытары бииргэ ылсыбыт дьыалабыт силигин ситтэ диэххэ сөп. Дьиҥэ бастакы ахтыыны эһэм Тимофеев Спиридон Павлович суруйдаҕа, онон үс көлүөнэ – эһэм, аҕам уонна мин биир үтүө дьыаланы норуокка оҥордохпут диэн саныырга да астык.
Биһиги нэһилиэккэ А.Е.КУЛАКОВСКАЙ сэргэлэрэ баарын нэһилиэккэ үгүс киһи билэрэ, ол эрэн, ити информация нэһилиэк да, улуус да иһиттэн улаханнык тахсыбакка уһун кэмҥэ сылдьыбыта. Аҕам оройуон хаһыатыгар суруйа сылдьыбыта, хаста да НПК “Шаг в будущее” кыттыбыта, ол эрэн ити Республикаҕа улахан сонуну таһаарбатаҕа. Дьиҥэ, аҕам кыра эрдэхпиттэн сэргэлэри үөрэтэн, материал хомуйан дьоҥҥо сэргэҕэ сырдата сатыыр этэ.
Сыыспат буоллахпына, 2012 c. күһүнүгэр этэ, ХИФУ-га бастакы кууруска киирдэҕим сыл, аҕам ыстатыйатын уонна бэйэм түһэрбит сэргэлэр хаартыскаларын Кулаковскай Институтугар баҕар наада буолаарай диэн илдьэн биэрэргэ санаммытым. Онно бэрт сэргии уонна соһуйа истибиттэрэ, хайдах урут биллбэккэ сылдьыбыппытый диэн. Кэлин Институт ыҥырыытынан Хаҥалас улууһун Хачыкаат нэһилиэгэр “Өксөкүлээх Өлөксөй Үөһээ Бүлүү Оҥхойугар сылдьыыта” диэн темаҕа дакылаат ааҕан кэлбитим. Хачыкаат дьоно-сэргэтэ олус ыалдьытымсах, истиҥ, үтүө дьонноох сир эбит диэн кэлин саныыбын.
Санатар буоллахха А.Е.КУЛАКОВСКАЙ – Өксөкүлээх Өлөксөй Үөһээ Бүлүү улууһугар кэлэ сылдьан Оҥхойго, уруккута Аһыкай нэһилиэгэр Криговорницын диэн быыпсай кулуба тэрийбит ыһыаҕар ааттаан тахса сылдьан үс сэргэни туруорбута, сэргэҕэ “1905 года” диэн суругун бэйэтэ суруйбута биллэр. Бу сэргэлэр Сайылык Эбэҕэ, Оҥхойтон уонча биэрэстэлээх сиргэ бааллар.
Алтынньы 3 күнүгэр уһун бэлэмнэнии кэннэ Дьокуускайтан А.Е.КУЛАКОВСКАЙ Институтуттан Людмила Реасовна Кулаковская – Өксөкүлээх Өлөксөй сиэн кыыһа салайааччылаах ону тэҥэ улуус баһылыга Владимир Семенович Поскачин салайааччылаах икки улахан делегация кэлэн көрөн-истэн, сэргэлэри сөргүтүүгэ кыттыыны ылан бардылар. Нэһилиэк дьоно ыалдьыттар сахалыы алгыһынан айхаллыы көрүстүлэр.
Охтубут сэргэлэри бары сиэри-туому тутуһан, алгыс этэн, айах тутан ыт-кус, техника тэпсибэтин диэн маска өйөннөрдүлэр. Санатар буоллахха, бу сир – дьон оттуур ходуһата, сайынын от хойуутук үүннэҕинэ охтубут сэргэлэри билбэккэ тэпсэн да кэбиһиэххэ сөп.
Ааспыт суруйуубар охтубут сэргэлэр музей экспонаттара буолуохтара диэбитим, ол дьыала тохтоото… Кэлин, аны хас эмит сылынан нэһилиэккэ музей тэриллэр түгэнигэр бэйэҕэ экспонат гыныахха сөп буолуо…
Кэнтик ууһа Таркаев Анатолий Саввич бу сэргэлэри үүт-үкчү үтүгүннэрэн реставрациялаан дьоһуннаах саҥа сэргэлэри туруордулар.
Ону тэҥэ суруктаах мэҥэ таас аҕалан уурдулар.
Соҕотох ордубут сэргэни бөҕөргөтөн тула өттүн оннун бетонунан куттулар. Ардах-хаар түһэн түгэххэ сиик мустан эмэҕирбэтин диэн. Бу олус сөптөөх туттунуу дии саныыбын.
Дьэ бу курдук бүттүүн нэһилиэк, ону тэҥэ улуус дьонун көмөтүнэн кэнчээри ыччат өйдүү-саныы сырыттын, дьон-сэргэ биллин-көрдүн диэн биир суолталаах үтүө дьыала оҥоһулунна. Лоп курдук 110 сыл буолан баран сэргэлэр хаттаан турдулар.
Барҕа махталы биллэриэм этэ бастатан туран аҕабар Тимофеев Анатолий Спиридоновичка, нэһилиэк баһылыгар, дьонугар-сэргэтигэр. Хотугулуу Илиҥҥи Федеральнай Университет Кулаковскай Институтугар, чуолаан Людмила Реасовна Кулаковскаяҕа уонна Кэнтик нэһилиэгин сатабыллаах ууһугар Таркаев Анатолий Саввичка!
Источник: Алаас Уола
