Якутия. Образ будущего

XXI үйэ ыччатын кэпсэтиитэ: «Нет, мин по идее итини билэбин, но я документы не принесла дии. Может, хайыыбын, дьиэбэр баран кэлэбин по-быстрому?…» Киһи кулгааҕын «режет» дии?

Быйыл күһүн «СахаСелигер» ыччат форумугар «Мы – Россияне» хайысхаҕа «Мин сахалыы саҥарабын» диэн бырайыактаах эн саастыылааҕыҥ Дьулустаан Осипов кытынна. Дьулустаан бырайыагын мин олус интэриэһиргээтим, кинини кытта кэпсэтэргэ сананным.
— Утүө күнүнэн, Дьулустаан! Баһаалыста бэйэҥ тускунан ааҕааччыларбытыгар кыратык сырдат эрэ.
— Мин М.К.Аммосов аатынан ХИФУ ФТИ 4-с кууруһун устудьуонабын, «Түмэн» ыччат түмсүүтүн салайааччытабын.
— «Мин Сахалыы саҥарабын» бырайыаккын хайдах толкуйдаатыҥ?
— Быйыл «СахаСелигергэ» кытынным. Бу бырайыагы ХИФУ ИТИ 4-с куруһун устудьуона Туйаара Кривошапкинаны кытта оҥордум. Быйыл саас Казань куоракка конференцияҕа баран кэлбиппит, «Форум татарской молодежи» бүтүн аан дойду конгреһа буолар. «Мин татаардыы саҥарабын» диэн кинилэр акция ыыталлар эбит. Кинилэр наһаа аһаҕас дьон эбит, биһиэхэ уон сылы быһа оҥорбут уопуттарын билиһиннэрдилэр. Кинилэр эппиттэрин биһиги манна олоххо киллэриэхпитин баҕарабыт.
— Бу бырайыак сыала-соруга тугуй?
— Куорат эрэ оҕото нууччалыы саҥарар диир кыахпыт суох. Тыа да сиригэр икки тылы булкуйан кэпсэтэллэр. Ол инниттэн биһиги «YouTube» ханаал оҥоруохпутун баҕарабыт, оҕолорбут атын омук мультигын көрөннөр, төрөөбүт тылларын умна быһыытыйдылар.
— Билигин элбэх төрөппүт оҕотун нууччалыы иитэр буолбут, кини нууччалыы биллэҕинэ элбэҕи көрүө-билиэ дииллэр. Ол сөп дуо?
— Кинилэр ол бэйэлэрин уопуттарыттан этэллэр, ол гынан баран, билиҥҥи оҕолор син биир нууччалыы саҥарар буолуохтара. Бириэмэтэ оннук. Билигин тулалыыр эйгэбит барыта нууччалыы, омуктуу. Глобализация кимэн киирэн иһэр. Мин санаабар, саха киһитэ сахалыы толкуйдуур буоллаҕына, элбэҕи ситиһиэ. Ону дакаастыыр бу Уйбаан Уйбаанабыс Шамаев оскуолата — РЛИ. Бу оскуола Россия сүүс бастыҥ оскуолаларыгар киирэр, манна сахалыы эрэ үөрэтэллэр. Мин эмиэ бу оскуолаҕа үөрэммитим, онон эппинэн-хааммынан билэбин.
— Оттон Саха сиригэр маннык санаа ыччат өйүгэр баар дуо?
— Хомойуох иһин, суох, ыччат тылын харыстыы сатыыр диэни мин эмиэ хаһан да истибэтэҕим. Бу сайын Сибиир омуктарын түмэр форумҥа кыттан кэлбитим. Уус Чарда диэн сиргэ буолбута. Бу арҕааҥы буряттар олорор сирдэрэ, кинилэргэ баран биһиги түөрт омук бэрэстэбиитэлэ буолан, тыл баайын, хайдах гынан тылбытын сүтэрбэппит, харыстыырбыт туһуттан кэпсэттибит. Биһиэхэ тэҥнээтэххэ, кинилэргэ тыллара мөлтөх эбит. Саха сиригэр тылбыт балаһыанньата үчүгэй эбит. Кинилэр курдук буолбаппыт туһугар, күүскэ улэлиэххэ баар эбит диэн санаа киирбитэ.
— «Түмэн» ыччат түмсүүтүн кыратык сырдат эрэ.
— Биһиги сүрүн сыалбыт — саха тыына уостубатын, омукпут үйэлэр тухары бөҕө, кытаанах туруктаах буоларын, сайдарын, саха ыччата күүстээх, ыраас санаалаах, кэскиллээх, чөл туруктаах буоларын ситиһии.
— Бу түмсүүгэ хайдах киирэбитий? Сааһыттан тутулуктаах дуо?
— «ВКонтакте» МОС «Түмэн» диэн бөлөх үлэлиир. Суох, сааһыттан тутулуга суох, баҕалаахтар, баһаалыста, киириҥ.
— Быйылгы «СахаСелигер» хайдах ааста?
— «Мы – Россияне» диэн хайысхаҕа киирбитим. Бэйэм хайысхабын сөбүлээбитим. Владивосток куораттан биһиэхэ лектордар кэлэн бардылар. Патриоттуу тыыны иҥэрдилэр. Дойдуга баар балаһыанньаны сырдаттылар.
Россияҕа 100-чэкэ омук иллээхтик бииргэ олорор. Хас биирдии омук бэйэтэ туспа култууралаах, историялаах, тыллаах. Мин бэйэм Россияны барытын кэрийиэхтээхпин диэн сыаллаахпын.
— Эһиил «СахаСелигер» аата уларыйар, ону ким диэн ааттыаххын баҕараҕын?
— «СахаСиригэр» диэн ааттыахха диэбитим. Ылыммыттара дуу, суоҕа дуу, саарбах. Куорат таһыгар буолбакка, илин эҥэр улуустарын диэки оҥороллоро буоллар, ыччат ыһыаҕын форматын курдук. Сыл аайы көһө сылдьара буоллар, өссө үчүгэй буолуо этэ. Оччоҕуна тыаҕа баар ыччат быдан сайдыа этэ дии саныыбын.
— Инники былааннарыҥ?
— Былаан элбэх. Бэйэм тус сыалбын-сорукпун ситиһэргэ дьулуһабын. Билиибин хаҥатан айыам-тутуом, үлэлиэм-хамсыам.

Айталина СОФРОНОВА.